Монгол Улсын Их Хурлын 2025 оны хаврын ээлжит чуулганы дөрөвдүгээр сарын 03-ны өдрийн хуралдаанаар Улсын Их Хурлын гишүүн Д.Цогтбаатар нарын 9 гишүүнээс 2025 оны 01 дүгээр сарын 23-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн Хууль тогтоомжийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хууль, тогтоолын төслүүдийн хэлэлцэх эсэхийг шийдвэрлэсэн УИХ-ын Хууль зүйн байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг авч хэлэлцлээ.
Манай улсад 2024 оны 10-р сарын байдлаар 437 хууль хүчин төгөлдөр үйлчилж байгаагаас эрх олгосон заалт бүхий 315 хууль үйлчилж байна. Эдгээр хуулийн 2,403 заалтад хууль тогтоогч бусад этгээдэд эрхээ шилжүүлэх замаар хэрэгжүүлэхээр хуульчилж, улмаар 2,560 дүрэм, журмыг Хууль зүй, дотоод хэргийн яамны Захиргааны хэм хэмжээний актын улсын нэгдсэн санд бүртгэжээ.
Эдгээр дүрэм, журамд хуулиар зохицуулаагүй харилцааг зохицуулсан буюу хуулиас давсан хэм хэмжээ тогтоосон, хүний эрх, эрх чөлөөг хязгаарласан шинжтэй заалтууд цөөнгүй байна. Иймд хуулиар эрх олгосны дагуу батлагдах захиргааны хэм хэмжээний актаар ямар асуудлыг зохицуулах шаардлагыг тодорхойлох, захиргааны хэм хэмжээ тогтоосон актад тавигдах шаардлага, нөхцлийг илүү нарийвчлан зохицуулах шаардлагатай гэв. Түүнчлэн хууль тогтоомжийн үр нөлөөг үнэлж, хүний эрхийн дүн шинжилгээ хийдэг болох, хүний эрхийг хязгаарлах зайлшгүй нөхцөлд хуулийн хүрээнд зохицуулахаар төсөлд тусгажээ. Ямартаа ч анхны 126 гишүүнтэй парламент 2024-2028 оны стратеги төлөвлөгөөнийхөө эхэнд “Хүн төвт”, хүний эрх, эрх чөлөөг дээдлэхээр тусгаж, хууль тогтоомжийн төслийг боловсруулах, батлах, хэрэгжүүлэх бүх үе шатанд хүний эрхийг хангаж, хамгаалах шаардлагыг тэргүүнд эрэмбэлсэн. Уг зорилтоо хэрэгжүүлэхэд ахиц авчрах Хууль тогтоомжийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг хэлэлцэхийг дэмжлээ. Хэрвээ хуулийн төсөл батлагдвал хууль хоорондын давхардал, хийдэл, зөрчил арилж, хэм хэмжээ тогтоосон захиргааны бусад хэм хэмжээний акт, дүрэм, журмыг батлах асуудал цэгцрэхээс гадна цаг үеийн хэрэгцээ, шаардлагад нийцсэн хууль эрх зүйн орчин бүрдэхэд ихээхэн хувь нэмэр оруулна хэмээн хууль тогтоогчид онцолж байна.
