Нээлттэй Засгийн түншлэл (OGP)-ийн Ази, Номхон далайн гишүүн орнуудын Бүсийн чуулган 2025 оны хоёрдугаар сарын 5-7-ны өдрүүдэд Филиппин улсад боллоо.
Уг чуулганд Сонгуулийн ерөнхий хорооны Тамгын газрын дарга Д.Бат-Эрдэнэ, Гадаад харилцаа хамтын ажиллагаа хариуцсан референт Б.Уянга нар оролцож Сайд нарын түвшний хэлэлцүүлэг, ярилцлага, уулзалтуудад сонгуулийн эрх зүйн шинэчлэлийн хүрээнд хэрэгжүүлж буй ажлыг танилцуулж, туршлага солилцов.
Нээлттэй Засгийн түншлэлээс 2024 оноос шинээр хэрэгжүүлж эхэлсэн Улс төрийн намын санхүүжилтийн ил тод байдлыг хангах Сорилтод Монгол Улсын Сонгуулийн ерөнхий хороо Азийн орнуудаас анх удаа нэгдсэн. Тус түншлэлийн хяналтын хороо Сонгуулийн ерөнхий хорооны санаачилгыг хянан үзэж, Ази тивээс Сорилтод нэгдсэн анхны улс хэмээн батлан, чуулганы үеэр гэрчилгээ олгож баяр хүргэлээ. Ази, Номхон далайн орнуудын Бүсийн чуулганд тус бүсийн орнуудын төрийн болон иргэний нийгэм, олон улсын байгууллагын 800 гаруй төлөөлөгч оролцож ардчиллыг бэхжүүлэх, төр засгийн ил тод нээлттэй, хариуцлагатай байдлыг дээшлүүлэх чиглэлээр хэрэгжүүлж буй шинэчлэлийн талаар хэлэлцэв. Түүнчлэн нээлттэй, ил тод засгийн түншлэл, санаачлагыг хэрэгжүүлэхэд бүс нутагт тулгамдаж байгаа асуудлыг хөндсөн юм.
Сонгуулийн ерөнхий хорооны Тамгын газрын дарга Д.Бат-Эрдэнэ Бүсийн чуулганы эхний өдөр Сайд нарын дугуй ширээний хэлэлцүүлэгт үндсэн илтгэгчээр оролцож улс төрийн намын санхүүжилтийг ил тод болгох ажлын хүрээнд хэрэгжүүлж байгаа шинэлэг ажил, зорилтыг танилцууллаа. Монгол Улсын хувьд 2019 онд Үндсэн хуульд оруулсан нэмэлт, өөрчлөлтийн үзэл баримтлалд нийцүүлэн Улс төрийн намын тухай хуулийг 18 жилийн дараа бүхэлд нь шинэчлэн баталж, улс төрийн намыг улсын хэмжээнд үйл ажиллагаа явуулдаг, санхүүжилт үйл ажиллагаа нь ил тод, хяналттай, хариуцлагатай, Үндсэн хуульт ардчиллын чухал институт, бодлогын нам болон хөгжиж, бэхжих эрх зүйн орчныг бүрдүүлсэн. Сонгуулийн төв байгууллага энэхүү хуулийн хэрэгжилтийг бүрэн хангах, үр дүнтэй хэрэгжүүлэхэд анхаарал хандуулж байгааг танилцуулсан юм. Улс төрийн намын санхүүжилтийг зөвхөн мэдээлэх нь ил тод, хяналттай байдлыг бүрэн хэрэгжүүлэхэд учир дутагдалтай тул нээлттэй эх сурвалж /open data/ болгон ил тод нийтлэх нь олон нийтийн зүгээс бүрэн хяналт тавих боломжийг бүрдүүлэх ач холбогдолтой бөгөөд Сонгуулийн ерөнхий хороо энэ чиглэлд анхаарал хандуулж, идэвхитэй ажиллаж байгаа талаар тэрбээр илтгэлдээ дурдаад Нээлттэй Засгийн түншлэлийн Сорилтод оролцож байгаа туршлагаасаа танилцуулж, оролцогчидтой санал солилцлоо. Улс төрийн намын тухай хууль (шинэчилсэн найруулга)-ийг хэрэгжүүлэхдээ цахим систем ашиглан санхүүжилтийн ил тод байдлыг хангах, мэдээлэх ажлыг эхлүүлсэн. Сорилтод нэгдсэнээр оролцогч талуудын үүрэг оролцоог илүү идэвхжүүлэх, олон улсын өмнө үүрэг хүлээх, оролцогч талуудын ажлын үр дүнг илүү өгөөжтэй болгох ач холбогдолтой илтгэлдээ онцоллоо.
Бүсийн чуулганы хоёр дахь өдөр зохион байгуулагдсан “Улс төр дэх мөнгөний ил тод байдлыг сайжруулах нь” сэдэвт хэлэлцүүлэгт Тамгын газрын дарга Д.Бат-Эрдэнэ илтгэгчээр оролцож Монгол Улсын Үндсэн хуульд оруулсан өөрчлөлт, Улс төрийн намын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын онцлох зохицуулалт болон түүнтэй холбоотой хэрэгжүүлж буй ажлуудыг танилууллаа. Нээлттэй Засгийн түншлэлийн Сорилтод оролцох санаачлага, цаашид хэрэгжүүлэх ажлын талаар болон бусад орнуудыг хэрхэн манлайлах талаарх түүний ярилцлагыг тус байгууллагын олон нийтийн цахим мэдээллийн сувгаар дамжуулсан юм.
Бүсийн чуулганы салбар уулзалтуудад Сонгуулийн ерөнхий хорооны төлөөлөгчид Нээлттэй Засгийн түншлэлийн Сорилтыг хэрэгжүүлэх ажлын хүрээнд хийхээр төлөвлөж байгаа ажлуудыг донор байгууллага, олон улсын бусад байгууллагуудын төлөөлөлд танилцуулж, санал солилцов. Уулзалтад Нээлттэй Засгийн түншлэлийн Нарийн бичгийн дарга нарын газрын Сорилт хариуцсан ажилтнуудаас гадна, Нээлттэй нийгэм форум, Транспарэнси интернэшнл, Ардчилал сонгуульд дэмжлэг үзүүлэх олон улсын хүрээлэнгийн төлөөлөгчид оролцов. Цахим систем нэвтрүүлсэн олон улсын туршлагыг хэлэлцэх, дотоодын оролцогч талуудад сургалт зохион байгуулах, болон хамтарч ажиллах донор байгууллагуудын оролцоо, хамтын ажиллагааны хүрээг тодорхойлох уулзалтыг эхний ажил болгон зохион байгуулахаар оролцогчид санал нэгдлээ.
Мөн донор байгууллагад санал тавих, боломжит хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх саналыг Нээлттэй Засгийн түншлэлийн төлөөлөл дэвшүүлсэнийг оролцогчид дэмжсэн. Ил тод байгаагүй ямар мэдээлэл нийтэд ил болсон талаар үнэлгээ хийж, үр дүнг харуулах нь Сорилтын чухал асуудал болохыг онцлов. Уг олон талт хэлэлцүүлгийг энэ оны гуравдугаар сарын сүүлийн хагаст Монгол Улсад зохион байгуулахаар тохиров.
Төр, засгийн үйл ажиллагааны ил тод, нээлттэй байдлыг сайжруулах, иргэдийн оролцоог дээшлүүлэх, авлигын эсрэг тэмцэх, нээлттэй засгийн үйл ажиллагааг цахимжуулах замаар дэмжих олон улсын санаачлага нь Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын Ерөнхий Ассамблейн 2011 оны чуулганаар байгуулагдсан. Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын Авлигын эсрэг олон улсын конвенци (United Nations Convention Against Corruption (UNCAC)-ийн улс төрийн намын санхүүжилтийн ил тод байдлыг хэрэгжүүлэх тухай 7.3 дахь заалтын хэрэгжилтийг идэвхжүүлэхээр Транспэрэнси интернэшнл байгууллага, Нээлттэй засгийн түншлэл хамтран санаачилж, тогтоолын төслийг боловсруулаад байгаа. Монгол Улс уг тогтоолын төслийг дэмжин батлуулах байр суурь баримталж байгаа орнуудын нэг юм.
